معضلی به نام قاچاق سوخت در هرمزگان

به گزارش دهنا؛ مهدی کریمی_ هرمزگان به‌عنوان یک استان ساحلی با دسترسی مستقیم به خلیج فارس و دریای عمان، یکی از مسیرهای اصلی برای نقل و انتقال کالاها به خارج از کشور است. این استان با داشتن سواحل طولانی و آب‌های بین‌المللی، به‌طور طبیعی به محلی برای عبور و مرور کشتی‌ها و شناورهای مختلف تبدیل شده است. چنین موقعیتی، شرایط را برای قاچاق سوخت از طریق دریا، به‌ویژه از طریق شناورهای کوچک و بزرگ، فراهم می‌آورد.

قاچاق سوخت در هرمزگان، مانند بسیاری از دیگر مناطق مرزی کشور، به دلیل ترکیبی از عوامل مختلف از جمله تفاوت قیمت سوخت در ایران و کشورهای همسایه، وضعیت اقتصادی منطقه و … به یک معضل بزرگ تبدیل شده است. تفاوت قیمت سوخت در ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس، انگیزه‌های زیادی برای قاچاق سوخت ایجاد کرده است. قاچاقچیان سوخت از این تفاوت قیمت بهره‌برداری کرده و با فروش سوخت ایرانی به قیمت‌های بالاتر در بازارهای خارجی، سود زیادی به دست می‌آورند.

قاچاق سوخت نه تنها به اقتصاد کشور آسیب می‌زند، بلکه مشکلات جدی در بخش انرژی و امنیت ملی ایجاد می‌کند. از جمله مهم‌ترین تاثیرات قاچاق سوخت می‌توان به موارد تحریف بازار سوتت و افزایش ناترازی انرژی، کاهش درآمد نفتی کشور، افزایش مشکلات اقتصادی و … اشاره کرد.

تحریف بازار سوخت و افزایش ناترازی انرژی

قاچاق سوخت موجب افزایش ناترازی انرژی در کشور می‌شود، زیرا این سوخت به‌طور غیرقانونی از چرخه توزیع رسمی خارج شده و در بازارهای غیررسمی به فروش می‌رسد. این موضوع موجب کمبود سوخت در بازار داخلی شده و باعث می‌شود دولت برای تامین نیازهای داخلی مجبور به واردات سوخت شود که این خود فشار مضاعفی به منابع ارزی کشور وارد می‌کند.

قاچاق سوخت به این معناست که بخشی از منابع نفتی کشور به‌جای اینکه از طریق سیستم‌های قانونی به دست مردم و دولت برسد، به‌طور غیررسمی به فروش می‌رسد. این امر موجب کاهش درآمدهای نفتی کشور می‌شود که می‌تواند به کاهش سرمایه‌گذاری‌های دولتی در پروژه‌های توسعه‌ای و زیربنایی منجر شود. همچنین قاچاق سوخت با ایجاد شبکه‌های پیچیده قاچاق، می‌تواند به رشد فساد در سطوح مختلف، دامن بزند. علاوه بر این، این فعالیت‌ها می‌توانند مشکلات امنیتی در مرزها ایجاد کرده و در برخی موارد موجب برخوردهای مسلحانه و ایجاد بی‌ثباتی در منطقه شوند.

در سال‌های اخیر، دستگاه‌های اجرایی و قضائی هرمزگان با توجه به اهمیت ویژه‌ای که مبارزه با قاچاق سوخت دارد، اقدامات گسترده‌ای را برای مقابله با این معضل آغاز کرده‌اند. برخی از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه که طی هفته‌های اخیر انجام شده است عبارتند از:

عملیات‌های توقیف شناورها و کشف محموله‌های قاچاق

یکی از آخرین اقدامات مهم در این راستا، توقیف دو فروند شناور حامل ۱۳۵ هزار لیتر سوخت قاچاق در آب‌های خلیج فارس بود. به‌دنبال این عملیات‌ها، مقادیر قابل توجهی سوخت قاچاق کشف و ضبط شد و شناورها به‌نفع دولت توقیف شدند. این عملیات‌ها توسط مأموران دریابانی و با هماهنگی دستگاه‌های قضائی در شهرستان‌های پارسیان و جزیره کیش انجام شد.

کشف و ضبط محموله‌های قاچاق در حجم‌های بزرگ

در یکی از دیگر از عملیات‌ها، مرزبانان استان هرمزگان موفق به کشف ۱۷۳ هزار و ۶۰۰ لیتر سوخت قاچاق شدند که از طریق ۶ دستگاه خودرو به‌صورت غیرقانونی در حال حمل بود. ارزش این محموله‌ها بالغ بر ۸۰ میلیارد ریال برآورد شده است. این موفقیت‌ها در نتیجه همکاری نزدیک مرزبانان و دستگاه‌های نظارتی به دست آمده است.

کشف اسناد قاچاق سازمان‌یافته

رئیس کل دادگستری هرمزگان از کشف اسناد قاچاق ۱۵۰ میلیون لیتر سوخت از یک شرکت پتروپالایش خصوصی خبر داد که طی چهار سال گذشته در مسیرهای غیرقانونی صادر شده بود.
این محموله‌ها به ارزش تقریبی ۵ هزار میلیارد ریال بوده و در جریان عملیات‌های مختلف، حدود ۱۰ میلیون لیتر از این سوخت‌ها کشف و ضبط شد.

تقویت نظارت‌های دریایی و مرزی

دستگاه قضائی استان هرمزگان همچنین با تقویت نظارت‌های دریایی و مرزی، اقدامات مؤثری برای شناسایی و توقیف شناورهای حامل سوخت قاچاق انجام داده است.
در یکی از جدیدترین عملیات‌ها، یک شناور حامل ۱۰۰ هزار لیتر سوخت قاچاق در غرب شهرستان جاسک توقیف شد.

در نهایت باید گفت؛ مبارزه با قاچاق سوخت در هرمزگان یکی از اولویت‌های مهم دستگاه قضائی و اجرائی استان است. اقدامات اخیر نشان‌دهنده عزم جدی نهادهای مختلف برای مقابله با این پدیده شوم است. برای مقابله مؤثر با قاچاق سوخت، نیاز به تقویت بیشتر نظارت‌های مرزی، هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف و ارتقای ظرفیت‌های اطلاعاتی وجود دارد.